24/03/2021
5218

MASAK (SUÇ GELİRİNİN AKLANMASININ VE TERÖRİZMİN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNE DAİR YÜKÜMLÜLÜKLERE İLİŞKİN TEMEL ESASLAR) Hk. Bilgilendirme

Mali Suçları Araştırma Kurulu

Başkanlığı

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

KIYMETLİ MADEN, TAŞ VEYA MÜCEVHER ALIM SATIMI YAPANLAR İLE

BU İŞLEMLERE ARACILIK EDENLER İÇİN

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SUÇ GELİRİNİN AKLANMASI VE TERÖRÜZMİN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNE DAİR YÜKÜMLÜLÜKLERE İLİŞKİN TEMEL ESASLAR

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Resim1.png      T.C.

HAZİNE ve MALİYE BAKANLIĞI

Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİM REHBERİ

(Kıymetli Maden, Taş veya Mücevher Alım/Satımı Yapanlar)

  


 

SÜRÜM TABLOSU

Sürüm

Tarih

Değişiklikler

1.0

01.04.2019

İlk sürüm

İÇİNDEKİLER

  1. Giriş..................................................................................................................................... 4
    1. Amaç............................................................................................................................... 4
    2. Kapsam........................................................................................................................... 4
    3. Tanım ve Kısaltmalar...................................................................................................... 4
  2. Genel Açıklama................................................................................................................... 4
    1. Erteleme Talepli Şüpheli İşlem Bildirimleri.................................................................... 5
  3. Şüpheli İşlem Bildirimine Dair Esas ve Usuller................................................................... 6
    1. Kâğıt Ortamında Gönderim............................................................................................ 6
    2. Elektronik Ortamda Gönderim....................................................................................... 6
      1. EMİS.ONLINE Erişimi........................................................................................ 7
  4. Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Düzenlenmesi................................................................ 7
    1. Formun Düzenlenmesine Dair Genel Hususlar............................................................... 7
    2. Şüpheli İşlem Bildirim Formu......................................................................................... 7
      1. (A) Formu Düzenleyen Yükümlü Bilgileri........................................................... 7
      2. (B) Bildirime İlişkin Bilgiler................................................................................. 8
      3. (C) Şüpheli İşlem ile İlgili Gerçek Kişi Bilgileri................................................... 9
      4. (D) Şüpheli İşlem ile İlgili Tüzel Kişiler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekküllere Dair Bilgiler   11
      5. (E) Şüpheli İşlem Bilgileri................................................................................... 12
      6. (F) Hesap Bilgileri............................................................................................... 13
      7. (G) Suça İlişkin Şüphe Kategorisi...................................................................... 14
      8. (H) Açıklama...................................................................................................... 14
  5. Referans Değer Tabloları................................................................................................... 16
    1. Suça İlişkin Şüphe Kategorileri..................................................................................... 16
    2. İşlem Türleri.................................................................................................................. 17
    3. İşlem Kanalları.............................................................................................................. 17
  6. Şüpheli İşlem Tipleri.......................................................................................................... 18
  7. Şüphe Kategorileri Referans Tablosu................................................................................ 22

  1. Giriş

1.1 Amaç

Bu rehber; kıymetli maden, taş veya mücevher alım-satımı yapanlar için şüpheli işlemlerin bildirimine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amacı ile hazırlanmıştır.

1.2 Kapsam

İşbu rehber içerisinde kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar tarafından şüpheli işlem bildirimlerinin nasıl yapılacağına dair esas ve usullere yer verilmiştir.

Rehber içerisinde öncelikle şüpheli işlem bildirimlerinin kâğıt ortamında ve elektronik ortamda gönderimine dair süreçler anlatılmış, daha sonra şüpheli işlem bildirim formlarının nasıl düzenleneceğine dair detaylı bilgilere yer verilmiştir.

1.3 Tanım ve Kısaltmalar

Kanun

5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun

Yönetmelik

Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair

Tedbirler Hakkında Yönetmelik (Tedbirler Yönetmeliği)

Tebliğ

MASAK 13 Sıra Numaralı Genel Tebliği

Sistem

EMİS.ONLINE Sistemi (eski adı MASAK.ONLINE)

  1. Genel Açıklama

5549 sayılı Kanun’un “Şüpheli işlem bildirimi” başlıklı 4’üncü maddesi gereğince yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu mal varlığının yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması hâlinde bu işlemlerin, yükümlüler tarafından Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığına (MASAK) bildirilmesi zorunludur.

Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’in 28’inci maddesinin dördüncü fıkrasında; Hazine ve Maliye Bakanlığının, şüpheli işlem bildirim formlarının düzenlenmesine ve bildirimlerin elektronik ortam ve bilgi iletişim araçları kullanılarak yapılması zorunluluğu getirilmesine ilişkin usul ve esasları yükümlüler bazında ayrı ayrı belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.

MASAK 13 sıra no.lu Genel Tebliği’nin 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında; “Başkanlık, elektronik ve kâğıt ortamındaki şüpheli işlemlerin bildirimlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere yükümlüler için genel ve sektörel mahiyette şüpheli işlem bildirim rehberleri yayımlayabilir.” hükmü yer almaktadır. Maddenin ikinci fıkrasında ise “Rehberler, Başkanlığın resmî internet sitesi ve/veya EMİS.ONLINE aracılığı ile duyurulur. Yükümlüler tarafından yapılacak bildirimler, bu rehberlerde belirtilen usul ve esaslara uygun şekilde yapılır.” ifadesi bulunmaktadır.

Bu kapsamda kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar, şüpheli işlem bildirimlerini bu Rehberde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde gönderecektir.

2.1 Erteleme Talepli Şüpheli İşlem Bildirimleri

5549 sayılı Kanun’un “İşlemlerin ertelenmesi” başlıklı 19/A maddesine dayanılarak hazırlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Kapsamında İşlemlerin Ertelenmesine Dair Yönetmelik’in 4’üncü maddesinde şüpheli işlem bildirimlerine istinaden işlemin ertelenmesine yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.

Şüpheli işlem bildiriminde bulunulmasına ilişkin usul ve esaslar iş bu Rehberin konusunu teşkil etmekle birlikte, işlemin ertelenmesi talebiyle şüpheli işlem bildiriminde bulunulması ayrıca söz konusu Yönetmelikte belirlenen unsurları da kapsamaktadır.

Buna göre;

      • Erteleme talepli şüpheli işlem bildirimlerinin, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılmaya teşebbüs edilen ya da halihazırda devam eden işleme konu mal varlığının aklama veya terörizmin finansmanı suçu ile ilişkili olduğuna dair salt şüpheden öte şüpheyi destekleyen belge veya ciddi emare bulunması durumunda

gerekçeleri ile birlikte gönderilmesi,

      • İşleme konu mal varlığının aklama veya terörizmin finansmanı suçu ile ilişkili olduğuna dair şüpheyi destekleyen belge veya ciddi emare kapsamında;
        • Erteleme talepli şüpheli işlem bildirimine konu işlemin, olağandışı nitelikli olması,
        • Çeşitli veri tabanlarından ya da diğer kaynaklardan yapılan kontroller sonucunda işlemi yapan kişi ya da kişilerin suçla ilgili olduğunun veya olabileceğinin anlaşılması,
        • İşlemin tamamlanmasının terörizmin finansmanı ile ilgili olduğu düşünülen fonlara ya da suçtan elde edilen gelirlere el koymayı engelleyeceğine veya zorlaştıracağına ilişkin tehlikeli bir halin bulunması,

gibi göstergeleri haiz olması,

      • Erteleme talepli şüpheli işlem bildirimlerinin, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılmaya teşebbüs edilen ya da halihazırda devam eden işlemlere ilişkin olarak gönderilmesi, bu kapsamda örneğin stok halde bulunan mal varlığı değerlerine ilişkin şüpheli işlem bildirimlerinin “işlemin ertelenmesi” talebi ile gönderilmemesi,

      • Şüpheli işlem bildirimini işlemin ertelenmesi talebi ile Başkanlığa gönderen yükümlülerin, işlem hakkında Bakan tarafından verilecek karar Başkanlıkça kendilerine tebliğ edilinceye kadar işlemi gerçekleştirmekten imtina etmeleri,

gerekmektedir.

İşlemlerin ertelenmesi, yükümlü tarafından şüpheli işlem bildiriminde bulunulan tarihten itibaren yedi iş gününü geçemez. İşlem hakkındaki kararın söz konusu süre içerisinde tebliğ edilmemesi durumunda erteleme talebine konu işlem gerçekleştirilebilir.

Bu kapsamdaki şüpheli işlem bildirimleri, Rehberin “4.2.2 (B) Bildirime İlişkin Bilgiler” bölümünde de açıklandığı üzere, bildirimin aciliyeti kısmında “İşlemin Ertelenmesi Talepli” seçeneği işaretlenerek gönderilir. Ayrıca erteleme talepli bildirimin konusunu teşkil eden işlemlere ilişkin olarak başta şüpheli işlem bildirim formunun ilgili bölümlerinde yer alan; işlemi yapmak isteyen yahut adına işlem yapılan kişi ve kişilere, işleme ve varsa hesaba ilişkin bilgiler olmak üzere, bildirim formunda yer alan tüm detaylar eksiksiz şekilde doldurulur ve gerekçesine açık ve ayrıntılı şekilde yer verilir.

Bu kapsamda, erteleme talebiyle gönderilecek şüpheli işlem bildiriminde belirtilen hususların dikkate alınması uygulamanın sağlıklı işleyişi ve etkinliği bakımından önem arz etmektedir.

 

  1. Şüpheli İşlem Bildirimine Dair Esas ve Usuller

Bu rehbere ilişkin şüpheli işlem bildirimleri online göndermek için 01.06.2019 tarihinden itibaren başvuruda bulunulabilecektir. 13 Sıra no.lu MASAK Genel Tebliği’nin 13’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Kendilerine elektronik ortamda ŞİB formu düzenleme imkanı verilen yükümlüler izin tarihinden itibaren şüpheli işlem bildirimlerini elektronik olarak MASAK.ONLINE üzerinden yapmak zorundadırlar. Söz konusu yükümlüler bu tarihten sonra kâğıt ortamında bildirimde bulunamazlar” hükmü gereğince elektronik ortamda ŞİB formu düzenleme izni alan yükümlüler, izin tarihinden itibaren kâğıt ortamında bildirimde bulunamayacaktır.

Hem kâğıt ortamında hem de elektronik ortamda bildirim yapılırken şüpheli işlem bildirim formu işbu rehberin “Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Düzenlenmesi” başlıklı bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde düzenlenecektir.

3.1 Kâğıt Ortamında Gönderim

Şüpheli işlem bildirimlerinin kağıt ortamında gönderilmesi için işbu rehber ekinde yer alan “Şüpheli İşlem Bildirim Formu (MSK-FRM-ŞİB-008-1.0)” kullanılacaktır. Formun nasıl doldurulacağına ilişkin esas ve usuller bu belge içerisinde açıklanmıştır. Düzenlenen form ilgili mevzuat hükümleri uyarınca formu düzenleyen kişi tarafından ıslak imza ile imzalanacaktır.

Form kullanılarak yapılan bildirimler Başkanlığa elden, posta veya faks yolu ile gönderilebilir. Faks ile yapılan bildirimlerde, form aslının posta ile de gönderilmesi gerekmektedir.

3.2 Elektronik Ortamda Gönderim

Şüpheli işlem bildirimlerinin elektronik ortamda gönderimi EMİS.ONLINE sistemi kullanılarak (https://online.masak.gov.tr) yapılacaktır. EMİS.ONLINE sisteminin kullanımına dair bilgiler aynı sistem içerisinden erişilebilen “EMİS.ONLINE Kullanım Kılavuzu” içerisinde yer almaktadır.

3.2.1 EMİS.ONLINE Erişimi

EMİS.ONLINE sistemine erişim yapılabilmesi için kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanların uyum görevlileri tarafından işbu rehberin ekinde yer alan “Elektronik Ortamda Şüpheli İşlem Bildirimi Taahhüt Formu (MSK-FRM-THT-001-1.0)” düzenlenerek ıslak imzalı olarak Başkanlığa iletilecektir. Taahhüt formunun Başkanlığa iletilmesini müteakip Başkanlık tarafından başvuruda bulunan yükümlü ve ilgili uyum görevlisi için EMİS.ONLINE sistemi içerisinde bir kullanıcı hesabı açılacak ve bu hesaba ilk defa erişim için gerekli şifre uyum görevlisine iletilecektir. Uyum görevlisi kendisine iletilen şifre ile EMİS.ONLINE sistemine ilk erişiminde şifresini zorunlu olarak değiştirecektir.

Uyum görevlisinin değişmesi hâlinde yeni atanan uyum görevlisi tarafından yeniden taahhüt formu düzenlenerek ıslak imzalı olarak Başkanlığa gönderilecektir.

  1. Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Düzenlenmesi

Şüpheli işlem bildirim formu içerisinde yer alan alanlar (hem elektronik hem de kâğıt ortamında bildirimde) bu başlık altında belirtilmiş olan açıklamalar dikkate alınarak düzenlenecektir.

Başkanlık bünyesinde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele kapsamında yürütülen faaliyetlerin en önemli girdisini oluşturan şüpheli işlem bildirimlerinin kalitesi, söz konusu süreçlerin başarısını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle yükümlüler tarafından gönderilen şüpheli işlem bildirimlerinin Başkanlık tarafından belirlenen esas ve usullere uygun olarak ve yükümlü tarafından sahip olunan tüm bilgileri içerecek şekilde düzenlenmesi, yapılan bildirimin suç gelirinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele süreçlerine olan katkısını artıracaktır. Şüpheli işlem bildirimi yapılmasının yanı sıra gönderilen bildirimin kalitesinin artırılması ve dolayısıyla katma değerinin azami düzeye yükseltilmesi için bu rehber içerisinde verilen açıklamalara uygun olarak bildirim yapılması yüksek önem taşımaktadır.

4.1 Formun Düzenlenmesine Dair Genel Hususlar

Aynı konuyla ilgili birden çok gerçek ve/veya tüzel kişi hakkında tek bir ŞİB Formu düzenlenir. Burada dikkat edilecek husus aynı şüpheli eylem ile ilgili olduğundan şüphe duyulan herbir şahıs veya firma için ayrı ayrı bildirim yapılmaması; herbir şahıs ve firma için formun ilgili bölümlerinin doldurulması ve hepsinin aynı formda gönderilmesidir.

Bir şüpheli eylem ile ilgili olarak daha önce gönderilen şüpheli işlem bildiriminin devamı veya şüpheyi destekleyici mahiyette yeni işlemlerin tespit edilmesi hâlinde yeni bir şüpheli işlem bildirimi düzenlenerek bu rehberde belirtilen usuller çerçevesinde önceki bildirime ek olarak gönderilir.

4.2 Şüpheli İşlem Bildirim Formu

4.2.1. (A) Formu Düzenleyen Yükümlü Bilgileri

Alan Adı

Açıklama

Yükümlü

Unvanı/ Ad ve Soyad

Formu düzenleyen yükümlünün unvanı, ad ve soyadı herhangi bir kısaltma yapılmaksızın açık bir şekilde belirtilecektir.

Vergi     Kimlik

Numarası (VKN)

Formu düzenleyen yükümlünün vergi kimlik numarası belirtilecektir.

T.C.       Kimlik

Numarası (TCKN)

Formu düzenleyen ve yükümlü adına imzalayan uyum görevlisinin TC kimlik numarası belirtilecektir.

Tablo 1 - Formu Düzenleyen Bilgileri Bölümü Bilgi Alanları Tablosu

4.2.2. (B) Bildirime İlişkin Bilgiler

Alan Adı

Açıklama

Referans No.

Bildirimlerin takibi için gönderilen her bir bildirime yükümlü tarafından tekrarlamayacak şekilde bir referans numarası verilecektir. Bildirimler bu numara ile takip edilebilir ve sorgulanabilir.

İki ayrı şüpheli işlem bildirimine aynı referans numarası verilmemelidir. Referans numarasına ilişkin özel bir format Başkanlıkça tanımlanmamış olup           yükümlünün    kendi    işleyişine     göre    belirlenecek    bir    numara verilebilecektir.

Yeni veya Ek

Şüpheli işlem bildirimi yeni bir bildirim olabileceği gibi daha önceden gönderilmiş bir bildirimin eki mahiyetinde olabilir. Girilen bildirim, daha önceki bir bildirimin eki ise “Ek” seçeneği işaretlenecektir. Ek seçeneğinin işaretlenmesi hâlinde önceki bildirime ilişkin yükümlü tarafından verilmiş

olan referans numarası belirtilecektir.

Ek İse Önceki Bildirim Referans No.

Bu alanda ek bildirimler için önceki bildirime yükümlü tarafından verilmiş referans numarası belirtilecektir.

Ek bildirimler için önceki bildirimin referans numarasının belirtilmesi zorunludur.

Aynı şüpheli eyleme ilişkin olarak birden fazla sayıda ek bildirim gönderilecek ise her bir bildirimde ilk gönderilen şüpheli işlem bildirimine ait referans numarası belirtilmelidir.

(Örnek : Farklı tarihlerde düzenlenen 2 ve 3 referans numaralı bildirimler 1 numaralı bildirimin eki ise; her iki bildirimde önceki referans numarası “1” olarak belirtilmelidir. Bir diğer deyişle her bildirimin bir önceki bildirime ek yapılması sureti ile zincirleme bir referans ağı oluşturulmamalıdır.)

Bildirimin Aciliyeti

Bildirimin mahiyetine göre aciliyet durumu belirtilecektir.

Yükümlüler tarafından Başkanlığa gönderilen tüm şüpheli işlem bildirimleri doğrulama süreçlerine tabi tutularak Başkanlık bilgi sistemlerine kaydedilmekte ve her bir şüpheli işlem bildirimi bir risk skoru belirlenmektedir. Başkanlığa intikal eden tüm şüpheli işlem bildirimleri değerlendirmeye tabi tutulmakta olmasına karşın yüksek risk arz eden bildirimlere öncelik verilmektedir. Bu kapsamda “çok ivedi” ve “ivedi” olarak işaretlenmiş olan şüpheli işlem bildirimlerine daha yüksek riskli olarak değerlendirilmektedir.

Bu bilgiler ışığında bir bildirimin aciliyet kodunu belirtirken bildirimde yer alan eylemin, Başkanlık tarafından ivedi olarak değerlendirilmesi (ve gerekli hâllerde önlem alınması) gerektiği kanaati oluşmuşsa gerçekleştirilen/gerçekleştirilecek eylemin risk durumuna göre “Çok İvedi”

veya “İvedi” kodlarından birisi işaretlenmelidir. Aksi durumlarda aciliyet kodunun “Normal” olarak belirtilmesi gerekmektedir.

Gerekmediği hâlde ivedi olarak gönderilen bildirimler, gerçekte daha yüksek risk arz eden başka bir vakanın değerlendirilmesi sürecinin ertelenmesine yol açabileceği için sadece gerekli hâllerde “İvedi” ve “Çok İvedi” kodları kullanılmalıdır.

Şüpheli işleme konu eylem ile ilgili tebliğde açıklanan işlemden imtina etme hâlinin söz konusu olması durumunda şüpheli işlem bildirimi “Çok İvedi” kodu ile gönderilmelidir.

Bildirim Kategorisi

Şüpheli işlem bildiriminde belirtilen eylem veya eylemlerin doğrudan suç gelirinin aklanması ve/veya terörün finansmanı şüphesini oluşturduğu değerlendiriliyorsa bu alandaki seçenekler işaretlenmelidir.

Bu alanda “suç gelirlerinin aklanması” ya da “terörün finansmanı” seçeneklerinden en az bir tanesinin işaretlenmesi zorunludur. Terörün finansmanı suçu için yeterli düzeyde şüphenin olmadığı hâllerde sadece

“suç gelirlerinin aklanması” işaretlenmelidir.

Tablo 2 - Bildirime İlişkin Bilgiler Bilgi Alanları Tablosu

4.2.3. (C) Şüpheli İşlem ile İlgili Gerçek Kişi Bilgileri

Bu bölümde şüpheli işlem ile ilgili gerçek kişilere ilişkin bilgilere yer verilecektir. Şüpheli işlem ile ilgili gerçek kişiler birden fazla ise formun bu kısmı her bir farklı kişi için yinelenecektir.

Şüpheli işlem ile ilgili gerçek kişileri belirtirken, temsilci veya vekil aracılığı ile gerçekleştirilen işlemlerde hem işlemi yapanın hem de adına işlemi yapılan kişinin bilgilerine ayrı ayrı yer verilmelidir. Ancak sadece şüpheli işlemi gerçekleştiren veya adına işlem gerçekleştirilen kişilerin verilmesi yeterli değildir. Bu alanda şüpheli eylem veya şüpheli eylemi gerçekleştiren kişiler ile dolaylı olarak ilişkili olan diğer gerçek kişilere dair bilgilere de yer verilmelidir. Şüpheli işlem bildirim formunun açıklama alanına adı geçen (şüpheli işlemi yapan ve adına işlem yapılan kişi olmasa dahi) tüm gerçek kişilere dair sahip olunan bilgiler bu alanda belirtilecektir. Bu kapsamda şüpheli işlemi fiilen gerçekleştiren kişilerin çeşitli saikler ile ilişkili olan (akrabalık, iş ortaklığı vs.) ve fiilen kendisi yapmamasına karşın şüpheli işlemde belirtilen eylemleri yönettiği veya yönlendirdiğinden şüphe duyulan diğer kişilerin bilgilerine de yer verilmesi kritik önem taşımaktadır.

Alan Adı

Açıklama

İşlem        İle        Olan Bağlantısı

Bilgileri verilen gerçek kişinin şüpheli eylem ile olan bağlantısı bu alanda belirtilecektir.

  • Bilgileri verilen gerçek kişi şüpheli işlemi fiilen gerçekleştiren kişi ise “İşlemi Yapan” seçeneği işaretlenecektir.
  • Temsil veya vekâlet ilişkileri kapsamında gerçekleştirilen işlemlerde adına işlem yapılan kişinin bilgileri belirtilirken “Adına İşlem Yapılan” kişi seçeneği işaretlenecektir.
  • Şüpheli işlemdeki eylem ve/veya kişiler ile dolaylı olarak ilgili olan diğer kişiler için “Dolaylı Olarak İlgili”

seçeneğini belirtiniz ve ilişkinin mahiyetini açıklayınız.

Kimliği Sahte mi?

Bilgileri sağlanan gerçek kişinin ibraz etmiş olduğu kimlik

belgesinin veya beyan ettiği bilgilerin sahte olduğu tespit edilmişse bu seçenek işaretlenecektir.

Adı

Gerçek kişinin adı herhangi bir kısaltma olmadan yazılacaktır. Birden fazla isimli kişiler için her iki isim kısaltmadan bu alanda

belirtilecektir.

Soyadı

Gerçek kişinin soyadı herhangi bir kısaltma olmadan yazılacaktır.

Cinsiyet

Biliniyorsa    gerçek    kişinin    cinsiyeti    belirtilecektir.    Kişinin

cinsiyeti bilinmiyorsa “Bilinmiyor” seçeneği işaretlenecektir.

T.C. Kimlik No.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan gerçek kişiler için 11 haneli TC Kimlik Numarası (TCKN), Türkiye’de ikamet iznine sahip yabanı uyruklu kişiler için Yabancı Kimlik Numarası (YKN)

belirtilecektir.

Vergi Kimlik No.

Türkiye’de vergi mükellefi olan gerçek kişiler için 10 haneli vergi

kimlik numarası belirtilecektir.

Uyruğu

Yabancı uyruklu gerçek kişiler için kişinin uyruğu (herhangi bir

kısaltma yapılmaksızın) belirtilecektir.

Anne Adı

Anne adı herhangi bir kısaltma olmadan belirtilecektir. Birden

fazla isim olması hâlinde tüm isimler açık olarak belirtilecektir.

Baba Adı

Baba adı herhangi bir kısaltma olmadan belirtilecektir. Birden

fazla isim olması hâlinde tüm isimler açık olarak belirtilecektir.

Adres

Gerçek kişinin ev ve iş adresi bilgileri belirtilecektir. Adres belirtirken sahip olunan tüm bilgilerin (ilçe-il-posta kodu) açıkça

belirtilmesi gerekmektedir.

Doğum Tarihi

Doğum tarihi gün-ay-yıl (Örnek : “01.01.1970”) formatında belirtilecektir.

Doğum tarihinin gün ve ayı bilinmiyorsa 1 Ocak olarak belirtilmesi yeterlidir.

Doğum Yeri

Doğum yeri bilgisi herhangi bir kısaltma olmadan  belirtilecektir.

Yabancı ülkelerde doğan kişiler için doğum yeri alanında sadece alt yerleşim yerinin adı verilmemeli, ülke bilgisi de belirtilmelidir.

Kimlik        Belgelerine Dair Bilgiler

Kişinin    yükümlü    tarafından   vakıf    olunan    kimlik    gösterir belgelerine dair seri ve numara bilgileri belirtilecektir.

Kişinin birden fazla kimlik belgesi mevcut ise sahip olunan tüm belgelere dair bilgilerin belirtilmesi gerekmektedir.

Belge numarası birden fazla alandan oluşuyorsa (seri no.-sıra no. gibi) tüm numaralar “-“ ile ayrılarak belirtilecektir.

Yabancı    uyruklu    kişilerde    pasaport    numarasının     mutlaka belirtilmesi gerekmektedir.

Telefon Numarası

Kişinin telefon numarası/numaraları belirtilecektir.

Elektronik            Posta

Adresi

Kişinin elektronik posta adresi belirtilecektir.

İş ve Meslek

Gerçek    kişinin    iştigal    ettiği    faaliyet    alanı    veya    mesleği belirtilecektir.

Kişinin bilinen birden fazla mesleği/faaliyet alanı varsa her bir meslek/faaliyet bilgisi virgül ile ayrılarak belirtilecektir.

Varsa Ek Bilgi

Bilgileri  verilen   gerçek   kişiye  ve   kişinin  şüpheli  eylem  ile

alakasına  dair  bilinen  ek  bilgiler  (çalıştığı  yer,  lakabı, mahlas

isimleri, aile ve soy bilgileri, nam ve şöhret durumu, ekonomik

durumu vs.) biliniyorsa bu alanda belirtilecektir.

Tablo 3 - Gerçek Kişiler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu

4.2.4. (D) Şüpheli İşlem ile İlgili Tüzel Kişiler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekküllere Dair Bilgiler

Şüpheli işlemi gerçekleştiren gerçek kişi işlemi bir veya birden fazla tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkül (tüzel kişi) adına gerçekleştirmişse adına işlem yapılan tüzel kişi ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllere dair bilgiler bu alanda belirtilecektir.

Bu alanda sadece adına işlem yapılan kuruluşlar değil, şüpheli işlemdeki eylem ile dolaylı olarak ilgili olduğu değerlendirilen tüm kuruluşların bilgisine yer verilmelidir. Şüpheli işlem bildirim formunun açıklama alanında adı geçen tüm tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküllere dair bilgiler ayrı ayrı belirtilmelidir.

Birden fazla tüzel kişiye dair bilginin belirtilmesi için formun D Bölümü bilgisi verilecek tüzel kişi adedince tekrarlanacaktır.

Alan Adı

Açıklama

İşlem         İle         Olan Bağlantısı

Bilgisi verilen tüzel kişinin şüpheli eylem ile olan bağlantısı bu alanda verilecektir.

  • Bilgileri verilen tüzel kişi temsil veya vekâlet ilişkisi kapsamında adına işlem yapılan kişi ise “Adına İşlem Yapılıyor.” seçeneği belirtilmelidir.
  • İşlem veya işlemlerle doğrudan bağlantısı olmamakla birlikte karşılaşılan şüpheli durumla dolaylı olarak alakalı olduğu düşünülen kuruluşlar için “Dolaylı Olarak İlgili” seçeneği

belirtilmelidir.

Kimliğe    Esas    Belge

Sahte Mi?

Bilgileri sağlanan tüzel kişiye dair beyan edilen bilgilerin sahte

olduğu tespit edilmişse bu seçenek işaretlenecektir.

Kuruluş Nev’i

Bilgileri belirtilen tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülün

nev’i belirtilecektir.

Unvan

Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler için firmanın ticaret unvanı; dernek ve vakıflar ile bunlara ilişkin iktisadi işletmeler, sendika, konfederasyon, tüzel kişiliği olmayan teşekküller için bunların adı belirtilecektir.

Tüzel kişiliklerin unvanı belirtilirken tüm ticari firma unvan firma nev’ini de içerecek şekilde açık olarak belirtilmelidir (Örnek: Öztürkler Gıda İthalat İhracat Sanayi Ltd. Şti.).

İşletme Adı

Firmanın ticari unvanı haricinde piyasada yaygın olarak bilinen bir işletme adı, marka adı vs. varsa bu alanda belirtilecektir.

Örnek: XXXXX Gıda İthalat İhracat Sanayi Ltd. Şti.’ye ait Taksim’deki restoranın adının “ABC RESTORAN” olması gibi.

Vergi Kimlik No.

Türkiye’de vergi mükellefi olan kuruluşlar için 10 haneli vergi

kimlik numarası belirtilecektir.

Sicil Numarası

Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler için bu alanda ticaret sicil

numarası belirtilecektir.

Bulunduğu Ülke

Tüzel kişiliğin bulunduğu ülke bilgisi belirtilecektir.

Birden fazla ülkede faaliyet gösteren firmalar için firmanın

kurulduğu/ana merkezinin bulunduğu ülke belirtilecektir.

Kurulduğu Yer

Tüzel kişiliğin kurulduğu yer (il - ilçe) bilgisi yazılacaktır.

Kuruluş Tarihi

Biliniyorsa tüzel kişiliğin kuruluş tarihi belirtilecektir.

Adresi

Tüzel kişiliğin adresi belirtilecektir.

Hem merkez hem şube adresleri bilinen tüzel kişiler için merkez adresinin belirtilmesi yeterlidir.

Faaliyet Konusu

Meslek bilgisi alanında bilgileri verilen tüzel kişiliğin faaliyet konusu açıklama ve kısaltma yapılmaksızın açıkça belirtilecektir. Birden fazla mesleği/faaliyet alanı varsa her bir meslek/faaliyet

bilgisi virgül ile ayrılarak belirtilecektir.

Telefon Numarası

Tüzel kişiliğin telefon numarası belirtilecektir.

Tüzel kişiliğe ait birden fazla telefon numarası biliniyorsa tüm numaralar bu alanda virgülle ayrılarak belirtilmelidir.

Faks Numarası

Tüzel kişiliğin faks numarası belirtilecektir.

Elektronik           Posta

Adresi

Tüzel kişiliğe ait elektronik posta adresi belirtilecektir.

Web Sitesi

Tüzel kişiliğe ait web sitesi adresi biliniyorsa belirtilecektir.

Varsa Ek Bilgi

Tüzel kişiliğe dair vakıf olunan diğer bilgiler belirtilecektir.

Tablo 4 - Tüzel Kişiler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu

4.2.5. (E) Şüpheli İşlem Bilgileri

Bu başlık altında şüpheli işlem bildirimine konu olan ve parasal bir değer içeren veya değeri para ile ifade edilebilecek (Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından üretilen basılı altınların alım satımı, işlenmemiş kıymetli madenler ile barlar veya külçeler hâlindeki işlenmiş kıymetli madenlerin ithalat ve ihracatı) şüpheli işlem veya işlemlere dair bilgiler verilecektir. Parasal değer içermeyen veya değeri parasal olarak ifade edilemeyecek ve şüpheli işlem bildirimine gerekçe olan hususlar formun açıklama (H) bölümünde belirtilmeli; bu durumda şüpheli işlem bilgileri alanı boş bırakılmalıdır.

Şüpheli işlem bildirim formunda yer alan şüpheli işlem bilgileri bölümünün (E) amacı bildirim yapılmasına gerekçe teşkil eden ve parasal tutarlar içeren işlemlere dair bilgilerin özet hâlinde raporlanmasıdır. Dolayısıyla bu bölümde şüpheli işlemde adı geçen gerçek ve tüzel kişiler tarafından (veya adına) gerçekleştirilen ve sadece şüphe duyulan ve parasal bir tutar ihtiva eden işlemlere dair bilgilerin sunulması yeterlidir. Müşterinin yükümlü nezdinde gerçekleştirdiği ve şüphe duyulmayan tüm finansal işlemlerin bu alanda belirtilmesi istenmemektedir.

Şüpheli işlem bildirimine neden olan şüpheli işlem, tek bir işlem olabileceği gibi belli bir tarih aralığında gerçekleştirilmiş birden fazla sayıda işlem de olabilmektedir. Şüphe duyulan işlemin belli bir tarihte gerçekleşmiş veya teşebbüs aşamasında kalmış tek bir işlem olması hâlinde formun (E) bölümünde tarih tipi “Tek İşlemde” seçilerek beyan edilebilir. Birden fazla sayıda gerçekleşmiş işlemden şüphe duyulması hâlinde şüpheli işlem bilgileri raporlanırken kişilerin adına veya hesabına belli bir tarih aralığında gerçekleştirilen ve şüpheye konu olan işlemlere dair toplam tutar tarih aralığı belirtmek sureti ile tek bir seferde çoklu işlem şeklinde raporlanmalıdır.

Bir şüpheli işlem bildirimi kapsamında şüphe duyulan işlemlerin farklı mahiyette olması nedeni ile (örneğin işlemlerin farklı kanallarda, şubelerde, türlerde yoğunlaşması durumunun ayrı ayrı belirtilmek istenmesi) ayrı ayrı bildirilmesi gerekiyorsa, her bir tekli veya çoklu şüpheli işlem için formun “E” bölümü tekrarlanabilir.

Alan Adı

Açıklama

İşlem Durumu

İşlemin teşebbüs aşamasında veya gerçekleşmiş bir işlem olup olmadığı belirtilecektir.

Teşebbüs aşamasında kalan işlemler için işlem tarihi her zaman “Tek İşlemde” olacak şekilde belirtilecektir.

İşlem Tarihi

Bu alanda şüphe duyulan işlem; tek bir işlem ise işlemin gerçekleştirildiği tarih, çoklu işlemler belirtiliyorsa şüpheli işlemlerin başladığı tarih ile

bittiği tarih belirtilecektir.

İşlemin

Hesaba Bağlılığı

Şüpheli işlem bir banka nezdindeki hesaba/hesaplara bağlı olarak

gerçekleştirilmişse bu alan işaretlenecek ve işleme konu olan hesap bilgileri bir sonraki bölümde belirtilecektir.

Para Birimi

Beyan edilen tutara ilişkin para birimi, bu alanda belirtilecektir.

İşlem Tutarı

İşlem tutarı, ilgili para birimi cinsinden belirtilecektir.

İşlem      Tutarı (TP)

İşlem tutarının Türk Lirası cinsinden değeri, bu alanda belirtilecektir. Şüphe duyulan işlem/işlemler yabancı para cinsinden işlemler ise toplam tutar şüpheli işlem bildiriminin düzenlendiği gün için Türkiye Cumhuriyet

Merkez Bankası tarafından ilan edilen gişe alış kuru üzerinden Türk Parasına çevrilerek belirtilecektir.

İşlem Türü

Raporlanan işlem tek işlem ise işlemin türü (alış/satış işlemleri, EFT vs.) belirtilecektir.

Çoklu işlemler raporlanırken beyan edilen tarihler arasında gerçekleştirilen işlemlere dair işlem türleri virgülle ayrılarak belirtilecektir.

İşlem türü/türleri raporlanırken “İşlem Türleri Tablosu (5.2)” içerisinde yer alan değerler seçilerek belirtilmelidir.

İşlemin Yapıldığı Yer

Raporlanan işlem tek işlem ise işlemin gerçekleştirildiği yer bilgisi belirtilecektir. Şubelerden gerçekleştirilen işlemlerde bu bilginin mutlaka doldurulması gerekmektedir.

Çoklu işlemler raporlanırken beyan edilen tarihler arasında gerçekleştirilen işlemlerin gerçekleştirildiği yerler, virgülle ayrılarak belirtilecektir.

İşlemin yeri belirtilirken işlemin fiziksel olarak gerçekleştirildiği coğrafi konum (il, ilçe, belde) bilgisine yer verilmelidir.

Bu alanda sadece işlemlerin gerçekleştirildiği şube isimlerinin ya da alt yerleşim biriminin verilmesi (örnek : “Haznedar şubesi” ya da “Haznedar köyü”) uygun değildir. Muhakkak surette işlemin gerçekleştiği coğrafi

konum (il, ilçe) bilgisine yer verilmelidir.

Tablo 5 - Şüpheli İşlemler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu

4.2.6. (F) Hesap Bilgileri

Müşterilerin kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile gerçekleştirdiği işlemlerde banka hesabı kullanılmışsa hesaba dair bilgiler formun bu bölümünde belirtilmelidir. Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar nezdinde gerçekleştirilen işlemlerde

birden fazla banka hesabı olması durumunda formun bu bölümü her bir hesap için tekrarlanacaktır.

Banka hesapları bildirilirken biliniyorsa yalnızca IBAN kodunun belirtilmesi yeterlidir.

Alan Adı

Açıklama

Hesabın                       Bulunduğu Kuruluş

Hesabın yer aldığı bankanın veya diğer finansal kuruluşun (PTT, aracı kurum vs.) adı belirtilecektir.

Hesabın bulunduğu banka yurtdışında ise bu alanda bankanın bulunduğu ülke de belirtilmelidir.

Hesabın Bulunduğu Şube

Hesabın bulunduğu şubenin adı belirtilecektir.

Bu alanda şubenin adının yanısıra şubenin bulunduğu coğrafi konum (il/ilçe) bilgisi de belirtilmelidir.

Hesap No.

Hesap numarası şube kodu olmaksızın yazılacaktır.

IBAN

Banka hesapları için hesaba dair IBAN numarası belirtilecektir.

Tablo 6 - Hesap Bilgileri Bölümü Bilgi Alanları Tablosu

4.2.7. (G) Suça İlişkin Şüphe Kategorisi

Şüpheli işlem bildirimine konu olan mali unsurların elde edilişinde ve şüpheli işlem ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgili olan kişilerin faaliyetlerinde yasa dışı unsurlar olduğu veya olabileceğine dair herhangi bir bilgi, bulgu veya şüpheye sahip olunması hâlinde ilgili yasa dışı faaliyetler bu alanda belirtilecektir.

Bu alanda bir seçim yapılması şüpheli işlemde belirtilen kişilerin kesin olarak bir suçu işlediği noktasında bir hüküm verilmesi anlamını taşımamaktadır. Suça ilişkin şüphe kategorisi bilgisinin amacı kişilerin veya grupların herhangi bir yasadışı eylem ile ilişkili olabileceğine dair yükümlü tarafından herhangi bir şekilde vakıf olunan ve çoğu zaman açıklama alanında ifade edilmekte olan bilgilerin yapısal olarak elde edilmesidir.

Suça ilişkin şüphe kategorileri “Suça İlişkin Şüphe Kategorileri Tablosu (5.1)“ içerisinde yer alan değerlerden seçilerek belirtilmelidir. Herhangi bir şüphe kategorisinin varlığına dair bir bilgi yoksa bu alan boş bırakılacaktır.

Şüphe kategorilerinin belirlenmesine dair (hangi durumlarda hangi şüphe kategorilerinin belirtilebileceğine dair) kılavuz mahiyetindeki açıklayıcı bilgilere “7 Şüphe Kategorileri Referans Tablosu” içerisinde yer verilmiştir.

4.2.8. (H) Açıklama

Bu alanda şüpheli işlem bildirimi kapsamında şüphe duyulan eylem veya eylemlere ilişkin detaylı açıklama yapılacaktır. Başkanlık bünyesinde şüpheli işlemlerin analiz ve değerlendirme süreçlerinin etkin olarak yürütülebilmesi için açıklama alanının tüm detayları içerecek şekilde açık olarak ifade edilmesi yüksek önem taşımaktadır. Şüpheli işleme dair yükümlü nezdinde yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda elde edilen tüm bulguların bu alan içerisinde belirtilmesi gerekmektedir.

Şüpheli işleme dair açıklamalar ayrıca oluşturulacak ek bir doküman içerisinde raporlanmamalı; doğrudan formun açıklama alanında gönderilmelidir. Aksi durumda şüpheli işlem bildirimlerinin BT destekli olarak analiz ve değerlendirmesine dair süreçler olumsuz olarak etkilenmektedir.

Açıklama alanını raporlarken dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, formun açıklama alanında şüpheli işlemdeki eylemler ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi nedeni ile bilgilerine yer verilen gerçek kişiler, tüzel kişiler, hesaplar ile parasal tutar içeren işlemlere dair bilgilerin formun ilgili bölümlerinde yapısal olarak belirtilmesidir. Açıklama alanında serbest metin olarak ifade edilerek formun ilgili bölümlerinde yer verilmeyen bilgiler (örneğin şüpheli eylem ile ilgili bir şahsa dair bilgilerin sadece açıklama alanında verilerek “Gerçek Kişiler” bölümünde yer verilmemesi) şüpheli işlem bildirimlerinin niteliğini olumsuz olarak etkilemektedir.

  1. Referans Değer Tabloları

5.1 Suça İlişkin Şüphe Kategorileri

Kod

Açıklama

008-SK-01

Tefecilik

008-SK-02

POS tefeciliği

008-SK-03

Fuhuş

008-SK-04

Göçmen kaçakçılığı / insan ticareti

008-SK-05

Uyuşturucu kaçakçılığı

008-SK-06

Silah kaçakçılığı

008-SK-07

Tarihi eser kaçakçılığı

008-SK-08

Gümrük kaçakçılığı / hayali ihracat

008-SK-09

Kıymetli maden kaçakçılığı

008-SK-10

Bilişim suçları

008-SK-11

Vergi kaçırma

008-SK-12

Sermaye piyasalarına ilişkin suçlar

008-SK-13

Rüşvet / irtikâp / zimmet / kamu görevlisinin haksız mal edinmesi

008-SK-14

Resmî / özel evrakta sahtecilik

008-SK-15

Para ve kıymetli evrak dolandırıcılığı / sahteciliği

008-SK-16

Sigorta dolandırıcılığı / poliçe sahteciliği

008-SK-17

Dolandırıcılık (Çek, senet, sigorta harici)

008-SK-18

Organ / doku ticareti

008-SK-19

Tehdit / şantaj / cebir ve adam kaçırma

008-SK-20

Mal varlığına karşı suçlar (hırsızlık, yağma vs.)

008-SK-21

Hileli iflas

008-SK-22

Kumar / yasadışı bahis

008-SK-23

Yasadışı fon toplama/sağlama

008-SK-24

İhaleye fesat karıştırma

008-SK-25

Sosyal güvenlik mevzuatına aykırılık

008-SK-26

Bankacılık mevzuatına ilişkin suçlar

008-SK-27

Akaryakıt kaçakçılığı

Tablo 7 - Suça İlişkin Şüphe Kategorileri Tablosu

5.2 İşlem Türleri

İşlem Grubu

İşlem Kodu

İşlem Adı

Kıymetli Taş ve Maden İşlemleri

008-7301

Kıymetli taş ve maden ithali

008-7302

Kıymetli taş ve maden ihracı

008-7303

Kıymetli taş ve madenlere ilişkin borsa

işlemleri

İşlenmemiş     Altın     Alım-Satım İşlemleri

008-7501

Altın alım

008-7502

Altın satım

Kuyum Alım / Satım İşlemleri

008-7401

Kuyum Alımı

008-7402

Kuyum Satımı

Efektif Alım-Satım İşlemleri

008-7101

Efektif alım

008-7102

Efektif satım

008-7103

Efektif değişimi

Dövize Natık Çek İşlemleri

008-7201

Dövize natık çek alımı

Diğer İşlemler

008-9999

Diğer

5.3 İşlem Kanalları

Kanal Kodu

Kanal Adı

Kanal Açıklaması

008-01

İşyeri

Fiilen işyerine gelinerek yapılan işlemler

008-09

Diğer

Diğer şekillerde yapılan işlemler

  1. Şüpheli İşlem Tipleri

Yükümlülerin suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanında araç olarak kullanılmaları riskine karşı ortak bir tutum, anlayış ve işbirliği içinde olmalarının sağlanması ve şüpheli işlemlerin tespitinde yükümlülere yardımcı olunması amacıyla şüpheli işlem tipleri belirlenmiştir.

Belirlenen şüpheli işlem tipleri rehber mahiyetinde olup form üzerinde beyan edilmeyecektir. Şüphe veya şüpheyi gerektirecek makul bir sebebin olup olmadığının değerlendirilmesinde yükümlülere yardımcı olması amacı ile yayınlanmaktadır. Bu nedenle yükümlülerin, şüpheli işlemlerin tespitinde kendilerini bu Rehber ile belirlenen şüpheli işlem tipleri ile sınırlandırmamaları; şüphe doğuran işlem, sayılan tiplerden herhangi birine uymasa dahi şüpheli işlem bildiriminde bulunmaları gerekmektedir.

KOD

AÇIKLAMA

MÜŞTERİ PROFİLİNE İLİŞKİN TİPLER

T-008-1.1

Müşterilerin yükümlülere başvurularında ibrazı ya da tevdii gereken

belgelerin yetersiz bilgiler içermesi, verdikleri bilgilerin birbiriyle çelişkili olması veya bilgilerin verilmesinde isteksiz davranılması.

T-008-1.2

İşlem yapılması için para veya çeşitli hediyeler teklif edilmesi ya da müşteri

hakkında suç gelirlerinin aklanması veya terörün finanse edilmesiyle ilgili olarak medyada menfi haberler çıkmış olması gibi şüphe duyulmasını gerektiren somut bir durumun varlığı.

T-008-1.3

Müşterinin, genel müşteri davranış modellerinin dışına çıkması örneğin

hakkında şüpheli işlem bildiriminde bulunulmasını engellemek amacıyla bazen çok yakın, bazen tehditkar tavır takınmaları.

T-008-1.4

Müşterilerin işi/mesleği, mali durumu ile işlemleri arasında makul bir orantı

bulunmaması.

T-008-1.5

Müşterilerin, riskli kişi veya kuruluşlar ile ticari ya da başkaca bir ilişkisinin

bulunması.

T-008-1.6

Şirketlerin, faaliyet gösterilen sektördeki diğer kuruluşlara veya genel olarak

şirket yapılanmalarına nazaran mutat olmayan sermaye, ortaklık, yönetim ve istihdam yapısına sahip olması.

GERÇEKLEŞTİRİLEN İŞLEMLERE İLİŞKİN GENEL TİPLER

T-008-2.1

Ticari faaliyet gösteren kişi veya kuruluşların faaliyetleri kapsamında olağan

olarak tekrarı gereken işlemlerin münferit işlem olarak kalması ya da aksine olağan ticari hayatta sık yapılmayan işlemlerin sürekli olarak tekrarlanması.

T-008-2.2

Mutat uygulamalarda toplu yapılması gereken mali işlemlerin, tespit ve

bildirimlerden kaçınmak amacıyla, mantıklı bir gerekçesi olmaksızın bölünmesi.

T-008-2.3

Yapılan ya da yapılmak istenen işlemin mutad ve makul hukuki veya

ekonomik bir gerekçesi ya da mantığının olmaması.

T-008-2.4

Müşterinin küçük kupürler ile yüksek tutarda nakit ödeme yapması veya sık

kullanılmayan bir döviz ile ödeme yapmak istemesi gibi ödeme araçlarının alışılmışın dışında kullanılması.

İŞLEMLERE İLİŞKİN TİPLER

T-008-3.1

Müşterinin işlem yapmadan önce kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirim

zorunluluğu, işlem limitleri, yetkili müesseselerin aklama ile mücadelede kontrol yöntemleri hakkında bilgi edinmeye çalışması ve bu yönde sorular sorması.

T-008-3.2

Müşteriden faaliyeti, mesleği ya da kimlik, adres ve telefon gibi kişisel

bilgilerinin alınmasında zorluklarla karşılaşılması.

T-008-3.3

Müşterinin işlemin amacı ya da işleme konu fonun kaynağı hakkında açıklama

yapmakta zorlanması veya bilgi vermekten kaçınması.

T-008-3.4

Müşterinin yasal veya idari olarak ibrazı veya doldurulması gereken bir belgeyi ibraz etmemek veya doldurmamak için görevliyi ikna etmeye çalışması.

T-008-3.5

Müşterinin sahip olduğu ve alımı/satımı şüpheli görülen mal varlığı ile ilgili

yeterli derecede bilgiye sahip olmaması

T-008-3.6

Görünürde birbirinden bağımsız hareket eden müşterilerin; aynı adres, telefon

ve benzeri iletişim bilgilerini vermesi, aynı kişiler ile alım satım ilişkisi içerisinde olması veya aynı kişilere kefalet/vekâlet ilişkisi içerisinde olması

T-008-3.7

Tüzel kişi müşterilerin ortakları veya yöneticileri olarak görünen gerçek veya tüzel kişilerin, firmanın gerçek ortak veya yöneticisi olmadığının anlaşılması; firmanın sermayesi ve idaresinin, kötü bir ünü olan ya da resmî makamlarca haklarında dava açılmış veya soruşturma yapıldığı bilinen üçüncü şahısların

kontrolünde olduğuna dair bilgi veya şüpheyi gerektirecek bir durum bulunması.

T-008-3.8

Tüzel kişi müşterilerin, hakim yeni ortak ve/veya ortaklarının; kişisel ve ticari geçmişleri hakkında bilgi vermekten kaçınmaları, daha önce firmanın faaliyet gösterdiği alanda herhangi bir ilgisi, eğitimi ve iş tecrübesine sahip

olmadıklarına dair emareler olması.

T-008-3.9

Müşterinin kimlik ibraz etmeksizin veya geçerli kimlik belgesi olmaksızın sahte-hayali olduğundan şüphe duyulan isimle işlem yapmaya, başkaları adına

veya hesapları üzerinden işlem yaptırmaya teşebbüs etmesi.

T-008-3.10

Müşteri tarafından şüpheli işlem bildiriminde bulunulmaması konusunda yükümlü çalışanlarına teklif, baskı veya tehditte bulunulması.

T-008-3.11

Müşterilerin bildirim prosedürlerinden kaçınmak amacıyla işleme konu parayı birden fazla hesaba, havaleye veya nakde bölmek suretiyle işlem yapması

veya buna teşebbüs etmesi.

T-008-3.12

Müşterinin bilinen mesleği ve faaliyetleri, gelir kaynakları ve gelir düzeyi ile ilgisi kurulamayan, dikkat çekici sıklıkta ve tutarda işlem yapmak istemesi

T-008-3.13

Türkiye’deki vize süresi sona ermiş olan yabancı şahısların işlem yapmak istemesi.

KIYMETLİ   MADEN,   TAŞ VEYA MÜCEVHER ALIM-SATIMI YAPMAYA İLİŞKİN TİPLER

T-008-4.1

Bir kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapandan kısa bir zaman dilimi içerisinde kimlik tespit zorunluluğu gereken limitin çok az altındaki

tutarlarda döviz alım-satım işlemlerine ilişkin taleplerin tekrarlanması.

T-008-4.2

Dikkat çekici miktarlarda döviz alım veya satım işlemi yapılması, dövizin farklı bir dövizle değiştirilmesi.

T-008-4.3

Küçük banknotlar hâlinde ve olağan sayılamayacak miktarda paranın, büyük banknotlarla değiştirilmesi.

T-008-4.4

Müşteri tarafından getirilen banknotların; çeşitli maddeler içinde gizlenerek taşındığını gösteren kokular yayması ve lekeler içermesi, özensiz ve acele bir şekilde paketlenmiş görüntüsü vermesi, sayıldığında beyan edilenden önemli

miktarda eksik veya fazla olması, içinde sahte olanlarına rastlanması.

T-008-4.5

Konvertibl olmayan (veya sık kullanılmayan) yüksek miktarda dövizin, başka bir dövize veya Türk Lirasına çevrilmek istenmesi.

T-008-4.6

Yüksek miktarda hurda altın satımı yapılması ve/veya altınların çalıntı olduğuna ilişkin ciddi şüphe duyulması.

T-008-4.7

Alım satıma konu edilen altınların tarihi eser niteliği taşıdığına ilişkin değerlendirme yapılması.

T-008-4.8

Yabancı ülkelerde üretilen altınların alım satıma konu edilmesi.

TERÖR ÖRGÜTLERİ İLE BAĞLANTISINDAN ŞÜPHELENİLEN KİŞİLER VEYA RİSKLİ ÜLKELER LE GERÇEKLEŞTİRİLEN İŞLEMLERE İLİŞKİN TİPLER

T-008-5.1

Bir terör örgütü ile bağlantılı olduğu bilinen gerçek ve tüzel kişiler adına yükümlü nezdinde işlem gerçekleştirilmesi

T-008-5.2

Riskli ülkelerde yerleşik gerçek ve tüzel kişiler ile kıymetli taş ve maden ithali ya da ihracı gerçekleştirilmesi

KÂR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLARA İLİŞKİN TİPLER

T-008-6.1

Yeterli     personeli,     uygun     bir     işyeri     ya     da    telefon     numaraları

bulunmayan kuruluşların, yoğun faaliyette bulundukları izlenimi yaratan hareketleri bulunması.

T-008-6.2

Kuruluş yöneticilerinin yabancı uyruklu olması ya da kuruluşun izah edilemeyen bağlantılarının bulunması (örneğin; birkaç kuruluşun aynı adresi,

idareciyi veya personeli paylaşması)

  1. Şüphe Kategorileri Referans Tablosu

KOD

AD

AÇIKLAMA

İLGİLİ                       YASAL DÜZENLEME(LER

)

008-SK-01

Tefecilik

Kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para veren kişi/kişiler ile ilgili şüpheli

işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 241

008-SK-02

POS tefeciliği

Tefecilik suçunun POS vasıtasıyla işlenmesi ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 241

008-SK-03

Fuhuş

Bir kimseye fuhuş için aracılık eden veya yer temin eden kişi/kişiler ile ilgili şüpheli

işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 227

008-SK-04

Göçmen kaçakçılığı / insan ticareti

Maddi menfaat elde etmek maksadıyla yasal olmayan yollardan bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan, Türk vatandaşı yada yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlayan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem

bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 79,80

008-SK-05

Uyuşturucu

kaçakçılığı

Uyuşturucu ve psikotrop maddenin yasal olmayan yollardan üretimi, dağıtımı,

sevkiyle uğraşan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 188

008-SK-06

Silah kaçakçılığı

Ateşli silahlar ve bunların mermilerinin yasal olmayan yollardan üretimi, dağıtımı

ve sevkiyle uğraşan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

6136    sayılı    Kanun,

Madde 12

008-SK-07

Tarihi eser

kaçakçılığı

Yurtiçinde korunması gereken taşınır kültür ve tabiat varlıklarının yurtdışına

çıkarılmasıyla uğraşan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

2863     sayılı     Kanun

Madde 32

008-SK-08

Gümrük kaçakçılığı / hayali ihracat

  • Tütün mamülleri, elektronik cihazlar vb. ticari emtianın vergi, resim ve harçları ödemekten kaçınmak veya buna teşebbüs etmek amacıyla kayıt dışı ticareti veya taşınması faaliyeti
  • Eşyanın gümrük işlemlerine tabi tutulmaksızın ithal edilmesi
  • Eşyanın sahte belge kullanılarak ithal edilmesi
  • Geçici ithalat ve dâhilde işleme rejimi çerçevesinde getirilen eşyanın sahte belge ile yurt dışına çıkarılmış gibi işlem yapılması suçlarını işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5607    sayılı    Kanun,

Madde 3

KOD

AD

AÇIKLAMA

İLGİLİ                       YASAL DÜZENLEME(LER

)

008-SK-09

Kıymetli maden kaçakçılığı

Standart    işlenmemiş     kıymetli     madenlerin                  yetkili             kişi/kurum/kuruluşlarca yapılmaması ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar

008-SK-10

Bilişim suçları

Bilişim sistemine girme, Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, Yasak cihaz veya

programlar ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 243, 244, 245, 245/A

008-SK-11

Vergi kaçırma

Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapılmak suretiyle ve Vergi Usul Kanunu 359 uncu maddesinde belirtilen diğer eylemlerin yapılması suretiyle vergi

kaçakçılığı suçlarını işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

213 sayılı Vergi Usul Kanunu, Madde 359

008-SK-12

Sermaye piyasalarına ilişkin suçlar

Sermaye piyasalarında gerçekleştirilen işlemlerde;

  • Bilgi suiistimali
  • Piyasa dolandırıcılığı
  • Usulsüz halka arz ve izinsiz sermaye piyasası faaliyetleri
  • Güveni kötüye kullanma ve sahtecilik
  • Bilgi ve belge vermeme, denetimin engellenmesi
  • Yasal raporlarda, muhasebe kayıtlarında sahtecilik
  • Sır saklama yükümlülüğünü ihlal

suçlarını işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ilgili maddeleri

008-SK-13

Rüşvet / irtikâp / zimmet / kamu

görevlisinin haksız mal edinmesi

Görevinin ifasıyla ilgili bir işi yapması veya yapmaması için, doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, bir kamu görevlisine veya göstereceği bir başka kişiye menfaat sağlayan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 247, 250, 252,

257

008-SK-14

Resmî / özel evrakta sahtecilik

Bir resmî belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmî belgeyi başkalarını

aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmî belgeyi kullanan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 204, 207

008-SK-15

Para ve kıymetli evrak dolandırıcılığı /

sahteciliği

Kanunen tedavülde bulunan parayı veya paraya eşit olan değerleri, sahte olarak üreten, ülkeye sokan, nakleden, muhafaza eden veya tedavüle koyan kişi/kişiler ile

ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 197

KOD

AD

AÇIKLAMA

İLGİLİ                       YASAL DÜZENLEME(LER

)

008-SK-16

Sigorta dolandırıcılığı

/ poliçe sahteciliği

Sigorta bedelini almak için işlenen dolandırıcılık suçları ile ilgili şüpheli işlem

bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 158

008-SK-17

Dolandırıcılık (Çek, senet, sigorta harici)

Hileli şekilde bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişilere dair şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 157

008-SK-18

Organ / doku ticareti

Hukuken geçerli rızaya dayalı olmaksızın kişiden organ alan kimseler ile ilgili

şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 91

008-SK-19

Tehdit / şantaj / cebir ve adam kaçırma

Tehdit / şantaj / cebir ve adam kaçırma gibi eylemlerde bulunan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 106, 107, 108,

109

008-SK-20

Mal varlığına karşı suçlar (hırsızlık,

yağma vs.)

Hırsızlık, yağma, hakkı olmayan yere tecavüz, güveni kötüye kullanma, gibi suçlar ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 141, 142, 148,

149

008-SK-21

Hileli iflas

Mal varlığını eksiltmeye yönelik hileli tasarruflarda bulunan kişi/kişiler ile ilgili

şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 161

008-SK-22

Kumar / yasadışı bahis

  • Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama eylemini gerçekleştiren,
  • 7258 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye dayalı olmaksızın bahis oynatan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 228,

7258    Sayılı    Kanun,

Madde 5

008-SK-23

Yasadışı fon

toplama/sağlama

Terörün finansmanı kapsamında fon toplanması eylemini gerçekleştiren kişi/kişiler

ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

6415    sayılı    Kanun,

Madde 3, 4

008-SK-24

İhaleye fesat karıştırma

Kamu kurumu veya kuruluşları adına yapılan mal veya hizmet alım veya

satımlarına ya da kiralamalara ilişkin ihaleler ile yapım ihalelerine fesat karıştıran kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 235

008-SK-25

Sosyal güvenlik

mevzuatına aykırılık

Sosyal Güvenlik Kurumundan haksız menfaat elde etme, sahte sigortalı bildirme ve

durum değişikliği bildirmeme suçunu işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5237    Sayılı    Kanun,

Madde 204, 206, 207

KOD

AD

AÇIKLAMA

İLGİLİ                       YASAL DÜZENLEME(LER

)

008-SK-26

Bankacılık

mevzuatına ilişkin suçlar

İzinsiz faaliyette bulunmak, Mevduat ve katılım fonu sahiplerinin haklarını engellemek, Düzeltici, iyileştirici ve kısıtlayıcı önlemleri almamak, Yetkili merciler ile denetim görevlilerince istenen bilgi ve belgeleri vermemek ve görevlerini yapmalarını engellemek, Belgelerin saklanması yükümlülüğüne aykırı davranmak, Gerçeğe aykırı beyanda bulunmak, İşlemlerin kayıt dışı bırakılması ve gerçeğe aykırı muhasebeleştirme, itibarın zedelenmesi, Sırların açıklanması, zimmet suçlarını işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5411     sayılı     Kanun

Madde 150, 151, 152,

153,   154,   155,  156,

158, 159, 160

008-SK-27

Akaryakıt kaçakçılığı

Akaryakıt ürünlerinin gümrük işlemlerine tabi kılınmaksızın ülke içine intikalini

sağlayan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde

5607    sayılı    Kanun,

Madde 3

Tablo 8 - Şüphe Kategorileri Referans Tablosu